Vlaamse overheid werkt aan strategie voor biobased economy

Vlaanderen kan bogen op een goede uitgangspositie om succesvol te worden in de biobased economy. Het gebied beschikt over een sterke chemische industrie, een beperkte qua oppervlak maar erg intensieve land‐ en tuinbouw en dito voedingsindustrie. Bovendien blinkt men uit in grote en goed beheerde afvalstromen. Nu, anno 2013, is volgens een studie van Clever Consult, VITO en UGent de bijdrage van de biobased economy aan de Vlaamse economie al omvangrijk. Tot anderhalf procent van de totale Vlaamse ‘brutomarge’ en 0,8 procent van de totale Vlaamse werkgelegenheid wordt gegenereerd door de biobased economy. Een ander opmerkelijk feit is dat biobased producten – zoals papier, bioplastics en biochemicals – nu al vijf keer zo veel toegevoegde waarde hebben dan bio-energie. Bovendien creëren zij ook tien keer zo veel werkgelegenheid dan de bio-energieproductie.

In het adviesrapport wordt niet alleen vastgesteld dat er op dit moment al heel wat biogebaseerde economie in Vlaanderen in de praktijk werkt, maar dat het nog beter kan. De voornaamste aanbevelingen van het onderzoeksrapport:

1. Installeer een Vlaamse Raad voor de biobased economy met vertegenwoordigers van de overheid, experts uit de academische wereld, de industrie, NGO’s en landbouworganisaties. Deze Raad kan de Vlaamse Regering bijstaan met de uitvoering van de strategie en de implementatie van het actieplan.
2. Ontwikkel een Vlaams Public-Private Partnership om onderzoek en innovatie te stimuleren en samenwerking te bevorderen  tussen verschillende sectoren als landbouw, voeding, chemie, textiel en afval.

Waar buurlanden als Duitsland, Frankrijk en ook Nederland al een landelijke strategie en bijbehorende samenwerkingsverbanden hebben, blijft Vlaanderen vooralsnog achter. Momenteel is een interdepartementale werkgroep – met ambtenaren van alle beleidsniveaus en ook de verantwoordelijke bestuurders zoals ministers – doende om te komen tot een dergelijke strategie. Bovendien zijn daarbij ook de belangrijkste bedrijfssectoren aangehaakt – van landbouw tot voeding en chemie – via diverse belangenorganisaties. Alle input leidt tot een visie die nog in 2013 tot een officiële strategie moet leiden.

In het rapport is vastgesteld dat er in Vlaanderen al veel gebeurt op het gebied van onderzoek en innovatie. Zo beschikt Vlaanderen over het grootste bio cluster in de haven van Gent, over een pilot plant met Bio Base Europe en hoog aangeschreven onderzoeksinstellingen als VITO en diverse universiteiten. Wat echter opvalt, is dat een en ander weinig gecoördineerd wordt en zelfs zeer gesegmenteerd is. Het gevolg is dat er weinig zichtbaar in de buitenwereld is en het voor het bedrijfsleven ook moeilijk is om verbindingen te leggen met het onderzoekslandschap.

Het creëren van een publiek-privaat samenwerkingsverband is dan ook een van de zaken met de hoogste prioriteit. Dit zou een evenknie kunnen worden van FISCH. FISCH ('Flanders strategic Initiative for Sustainable Chemistry') – is een publiek-privaat platform waarbinnen ondernemers, overheden en onderzoeksinstellingen gezamenlijk werken aan experimenten en projecten met verduurzaming van de chemische industrie als doel. De wens wordt uitgesproken naar een Vlaamse Raad voor de biobased economy. Dit moet een soort evenknie worden van de Duitse nationale ‘Bioeconomy Council’ die enkele jaren geleden opgericht werd met als focus economie, innovatie, onderwijs en beleid. Deze kan de (beleids)domeinen onderzoek en innovatie, economie, landbouw, energie, milieu en onderwijs in de praktijk met elkaar te verbinden.